سقف تیرچه کرومیت چیست و چگونه اجرا می شود؟ اجزای، ویژگی ها، مزای و معایب
سقف تیرچه کرومیت از جمله سیستم هایی است که با توجه به ویژگی ها و مزایایی که دارد، در ساختمان سازی زیاد استفاده می شود. سقف کرومیت از اجزای مختلفی مانند میلگرد حرارتی ساخته شده است. سقف با قالب موقت یا همان کامپوزیت و سقف با قالب دائمی دو نوع اصلی این سیستم های سقفی هستند. در ادامه این مطلب از پاوان به معرفی سقف کرومیت و مزایا و معایب آن می پردازیم.
سقف کرومیت چیست؟
سقف های کرومیت، سقف هایی است که تیرچه های آن، تیرچه کرومیت بوده و روش اجرایی آن شباهت های بسیاری با سقف های تیرچه بلوک دارد. از مزیت های اجرای این سقف می توان به حذف شمع ها اشاره کرد که در بالا بردن سرعت اجرای سقف و همچنین امکان اجرای همزمان دو و یا چند سقف اشاره کرد. سقف کرومیت در واقع سقف های تیرچه بلوک با تیرچه فلزی با جان باز است.
سقف های کرومیت، در حقیقت سقفهای ساخته شده با تیرچه کرومیت هستند. این تیرچه ها، شباهت ظاهری بسیاری با تیرچه های فندوله ای دارند با این تفاوت که به جای میلگردهای تحتانی تیرچه های فندوله ای از ورق فولادی و بجای میلگرد فوقانی، از پروفیل نبشی استفاده شده است.
تیرچه های کرومیت به دلیل خیز اندکی که به سمت بالا دارند، معمولا نیازی به جک در زیر سقف جهت بتن ریزی نداشته و می تواند وزن وارده به سقف در هنگام بتن ریزی را تا رسیدن به مقاومت اولیه بتن تحمل کنند. به همین دلیل در صورت دیدن تمهیدات لازم امکان بتن ریزی چند سقف باهم بوسیله این نوع تیرچه وجود خواهد داشت. ضمنا سرعت نصب تیرچه های کرومیت بدلیل وزن نسبتا پایین تیرچه ها و سهولت اجرا، نسبت به سقف های مشابه بالاست.
بیشتر بخوانید: جامع‌ترین معرفی انواع مخازن صنعتی نفت و گاز از تحت فشار تا سقف شناور
اجزای سقف کرومیت
- تیرچه فولادی با جان باز که یک جزء پیش ساخته است. در دو مرحله زمان اجرا و قبل از گرفتن بتن و دیگری پس از گرفتن بتن تحت بارگذاری قرار می‌گیرد.
- بلوک که در سقف کرومیت نقش پرکنندگی دارند و شامل سه نوع سیمانی، سفالی و پلی استایرن می شوند.
- میلگرد افت و حرارت که از آن ها برای مقابله با تنش های ناشی از تغییرات درجه حرارت استفاده می شود. این میلگردها در جهت عمود بر تیرچه و در قسمت فوقانی سقف نصب می شوند.
- کلاف عرضی که استفاده از آن ها در سقف کرومیت الزامی است اما گاهی به اشتباه در سقف کامپوزیت کرومیت حذف می شوند. عرض حداقل این کلاف ۱۰ سانتیمتر و حداقل شامل دو میلگرد به قطر حداقل ۱۲ میلیمتر است.
- بتن پوشش درجا که پس از قرار دادن تیرچه ها و بلوک ها اجرا می شود.
تیرچه کرومیت چیست؟
تیرچه کرومیتی که یکی از اجزای مهم در سقف های کرومیت است در واقع یک تیرچه پیش ساخته است. در تیرچه کرومیت در قسمت بال زیرین به جای استفاده از 2 عدد میلگرد و بتن از یک ورق فولادی 3 یا 4 میل و در بال رویی نیز به جای استفاده از یک عدد میلگرد از نبشی استفاده می شود. این ساختار امکان عدم استفاده از شمع بندی و اجرای چند سقف را ممکن ساخته است.
بیشتر بخوانید: صفر تا صد انواع مهاربند یا بادبند و مروری بر مهمترین نکات اجرایی
انواع سقف کرومیت
سقف های کرومیت را بر اساس ساختاری که دارد به چند دسته تقیم بندی کرده اند که در زیر به آن ها اشاره شده است.
سقف تیرچه بلوک کرومیت
سقف تیرچه بلوک کرومیت در مقایسه با سقف های تیر بلوک معمولی، سرعت اجرای بالاتر و سادگی بیشتری دارند که این موضوع به عدم استفاده از سقف کرومیت از شمع بندی بر می گردد.
سقف پلیمر کرومیت
سقف های تیرچه بلوک وزن بالایی دارند. به منظور کاهش وزن هر چه بیشتر سقف های کرومیت اقدام به استفاده از مصالح پلیمری شده است. از جمله این مصالح می توان به بلوک های پلی استایرن اشاره کرد که استفاده از آن ها علاوه بر کاهش مصرف تیرچه و فولاد به ترتیب به میزان 20 و 7 درصد، به دلیل ساختار شیاری که دارند موجب ساده تر شدن اعمال گچ و خاک در زیر سقف می شود. از طرفی هم وزن بسیار کم، سرعت اجرای آن ها را بالاتر می برد.
سقف کامپوزیت کرومیت
کامپوزیت ها نیز از جمله مصالحی هستند که به منظو کاهش وزن هر چه بیشتر سقف های تیرچه کرومیت استفاده می شوند. در سیستم کامپوزیت کرمیت به جای استفاده از تیرآهن ساده و یا لانه زنبوری ، از تیرچه های فولادی با جان باز استفاده شده و روی آن نیز با دال بتنی طوری پوشانده می شود که جان تیرچه ها از بتن احاطه شود . بین تیرچه ها نیز با قالب های موقت پر شده و پس از بتن ریزی برداشته می شود.
از مزایای سقف کامپوزیت کرومیت می توان به کاهش وزن سقف، کاهش مصرف یترچه به میزان 10 درصد، سهولت در اجرا به دلیل وزن پایین، سادگی اجرای انواع تاسیسات، سهولت اجرای سقف هایی با دهانه های بلند و مهم تر از همه کاهش هزینه تمام شده اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: سازه صنعتی چیست و انواع آن کدامند؟ بررسی جامع مزایا و معایب هر کدام
مراحل اجرای سقف کرومیت
- نصب تیرچه ها در دهانه ها
- پر کردن فضای بین تیرچه ها
- مش بندی
- بتن ریزی
این نوع سقف نیز مانند تمامی سقف های سازه ای نیاز به تکمیل شدن نصب ستون ها و تیرهای اصلی دارد. لذا بعد از پایان جوشکاری ها، تیرچه های کرومیت را روی سقف طبقه مورد نظر انتقال داده و با فاصله هر 70 سانتیمتر به نحوی داخل دهانه تیرها قرار داده می شود که نبشی بالای تیرچه کرومیت، هم تراز تیرهای فولادی سقف قرار گیرد و ورق های زیرین تیرچه کرومیت را به وسیله جوش به تیر اصلی متصل می کنند.
بعد از قرار گرفتن تیرچه ها در محل مشخص شده، نوبت به قرار دادن بلوکهای پرکننده فضای میان تیرچه ها می رسد. این بلوکها می تواند از جنس بلوکهای سفالی، بلوکهای بتنی سبک و یا فوم های یونولیت (پلی استایرن) باشد. قرار گرفتن بلوکها دقیقا بر روی لبه تیرچه ها یکی از نکاتی است باید به آن دقت نمود. زیرا در غیر این صورت می تواند منجر به سقوط بلوک آن و یا اکیپ فعال برروی سقف، در زمان بتن ریزی شود.
پس از پایان نصب بلوک ها، باید آرماتورهای حرارتی (شبکه آرماتور روی سقف)، ادکاها (میلگرد متصل کننده تیرچه ها به تیرها) و درز ژوئن (تای بیم یا کلاف عرضی) سقفها مطابق نقشه های ارائه شده توسط مهندس محاسب، اجرا شود تا سقف آماده بتن ریزی شود. در نهایت بعد از طی نمودن مراحل فوق، عملیات بتن ریزی انجام خواهد شد. باید دقت کرد هنگام بتن ریزی، بتن در یک جا تخلیه نشود زیرا احتمال فروریختن بلوک های سقفی در اثر وزن زیاد بتن وجود خواهد داشت.
استفاده از سقف تیرچه کرومیت در سازه بتنی
تیرچه های کرومیت، بهتر است در سازه های بتنی مورد استفاده قرار نگیرد زیرا هم همگونی مصالح تیرچه های کرومیت با سازه های بتنی کم است، هم جهت ایجاد اتصال تیرچه با میلگردهای تیرهای بتنی و محل نشیمن، مشکلات اجرایی وجود خواهد داشت. در صورت استفاده از تیرچه های کرومیت در اسکلتهای بتنی باید به این نکات توجه کرد.
- ضمن هماهنگی مهندس ناظر و مهندس محاسب، تاییدیه استفاده از تیرچه کرومیت اخذ شود.
- هنگام نصب تیرچه ها، بدلیل عدم امکان استفاده از اتصال جوشی به میلگردهای اصلی تیرها، میلگرد ادکا به نحوی اجرا گردد تا اتصال کامل تیر و تیرچه برقرار شود.
- بدلیل وجود ورق زیر تیرچه های کرومیت، امکان عبور نکردن بتن به زیر تیرچه در قسمت آویز تیر وجود داشته و ممکن است، در آن قسمت بتن تیر بصورت کرمو درآید.
مزایای سقف تیرچه کرومیت
استفاده از انواع مختلف سقف ها کرومیت مزایای بلاقوه زیادی در پی دارند که به طور خلاصه مهمترین آن ها را می توان در چند مور زیر گنجاند.
- علی رغم هزینه اولیه بالا اما در نهایت هزینه کل را کاهش می دهند.
- با توجه به ساختاری که دارند به شمع بندی و هر گونه جک نیاز ندارند.
- اجرای هر گونه تاسیسان برقی و مکانیکی در این نوع از سقف ها به دلیل وجود فضایی مناسب میان تیرچه ها بسیار ساده تر است.
- امکن اجرای سقف های با دهانه بلند تر را ممکن می سازد.
- وارد نشدن وزن سقف بالایی بر سقف قبلی که از بارگذاری زود هنگام روی سقف قدیمی و ایجاد ترک بر آن جلوگیدی می کند.
- تعداد تیرچه های مورد نیاز برای اجرای سقف کمتر است.
- هزینه تمام شده سقف در مقایسه با سایر روش ها کمتر خواهد بود.
- به دلیل وزن کم و پیش ساخته بودنف سرعت اجرا بسیار بیشتر است.
- بتن ریزی چندین سقف به طور همزمان و بدون شمع را ممکن ساخته است.
- در مقایسه با تیرچه بتنی و سقف های دیگر وزن بسیار کمتری دارد.
- یکپارچگی سازه به دلیل جوش تیرچه به اسکلت و در نتیجه استحکام بیشتر
معایب سقف تیرچه کرومیت
- اجرای آن به تخصص و تجربه بالا نیاز دارد.
- در ساخت تیرچه ها باید الزامات و استانداردهای زیادی را رعایت کرد و همه آن ها از نظر کیفیت کنترل شوند.
- در صورت گچ کاری نامناسب، ممکن است تیرچه و اثر آن بعد از مدتی از زیر سقف خود را نشان دهد.
نشریات سقف تیرچه کرومیت
نشریات 151 و 543 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در خصوص سقف تیرچه کرومیت است و برای فعالیت در این حوزه باید به این دو نشریه تسلط داشه باشید.
الزامات و استانداردهای سقف کرومیت
- فاصله آزاد تیرچه ها نباید از ۷۵ سانتی متر تجاوز کند.
- عرض بال تحتانی تیرچه در صورت استفاده از بلوک های سفالی یا سیمانی نباید کمتر از ۱۲ سانتی متر و ۲/۷ ضخامت سقف باشد. در صورت استفاده از بلوک پلی استایرن این عرض نباید کمتر از ۱۴ سانتی متر و ۲/۷ ضخامت سقف باشد.
- ضخامت ورق ها، نبشی ها و پروفیل هایی که جوشکاری می شوند، نباید از ۳ میلی متر کمتر باشد.
- ضخامت دال بتنی(بتن رویه) نباید از ۱/۱۲ فاصله تیرچه و ۵ سانتی متر کمتر باشد.
- در کلیه دهانه های سقف کرومیت اجرای کلاف عرضی ضروری است که شامل دو میلگرد به قطر حداقل ۱۲ میلی متر است یک میلگرد روی بال تحتانی و یک میلگرد زیر یا روی بال فوقانی به موازات هم به صورت عمود بر تیرچه ها به آنها جوش می شود و در دهانه های بالای ۳ متر کلاف های میانی حتماً باید با بتن اجرا شوند. در دهانه های کوچکتر از ۵٫۳ متر یک کلاف و در دهانه بین ۵٫۳ تا ۷٫۸ متر دو کلاف و در دهانه بیش از ۷٫۸ متر سه کلاف میانی مورد نیاز است.
سخن آخر
سقف های کرومیت که انواع مختلفی دارند با توجه به ویژگی های منحصر به فردی که در اختیار مهندسان و طراحان قرار می دهند، در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. این سقف ها با توجه به مزایایی که دارند برتری های خاصی نسبت به سایر انواع سیستم سقفی دارند. خوشحال خواهیم شد نظرات یا پرسش های خود را در این خصوص با ما در میان بگذراید.