مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان، مروری بر ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
بر اساس مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان جدایی از اصول فنی و مهندسی، اصول و استانداردهای ایمنی از مهمترین جوانب کار در محیط ساختمان‌سازی است که هر دو طرف کارگر بر کارفرما ملزم به رعایت کردن این استانداردها هستند. در ادامه این مطلب از پاوان سعی شده است که با استناد به سازمان ایمنی و بهداشت شغلی، چند مورد از مهمترین اصول ایمنی در کارگاه ساختمانی تعریف و هر کدام را به طور مختصری از دیدگاه کارگر و کارفرما شرح دهیم.
مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان چیست؟
مبحث 12 مقررات ملی ساختمان با عنوان «ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا» دوازدهمین مبحث از مباحث بیست و دوگانه مقررات ملی ساختمان است که از منابع مهم برای آزمون نظام مهندسی به شمار می‌رود.
هدف مبحث 12 مقررات ملی ساختمان تعیین حداقل ضوابط و مقررات به منظور تامین ایمنی، بهداشت کار و حفاظت از محیط زیست هنگام اجرای عملیات ساختمانی است. رعایت مفاد مبحث 12 مقررات ملی ساختمان در انجام عملیات ساختمانی برای کلیه ساختمان‌های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان لازم، لازم الاجرا است.
مبحث 12 مقررات ملی ساختمان در هفت فصل تنظیم شده است:
- فصل 1: کلیات
- فصل 2: ایمنی
- فصل 3: بهداشت کار، محیط زیست، تسهیلات بهداشتی و رفاهی
- فصل 4: وسایل و تجهیزات حفاظت فردی
- فصل 5: وسایل و سازه‌های حفاظتی
- فصل 6: حمل و نقل و جابجایی مصالح و تجهیزات
- فصل 7: ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
فصل 1 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به تعریف مفاهیم و تعاریف کلی، وظایف کارفرما و پیمانکار در زمینه ایمنی و حفاظت کار و مراجع قانونی مرتبط می‌پردازد.
فصل 2 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی، از جمله حفاظ‌ها، علائم ایمنی و خطرات جوی می‌پردازد.
فصل 3 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات بهداشت کار در کارگاه‌های ساختمانی، از جمله تامین آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و تسهیلات رفاهی می‌پردازد.
فصل 4 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی در کارگاه‌های ساختمانی می‌پردازد.
فصل 5 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات استفاده از وسایل و سازه‌های حفاظتی در کارگاه‌های ساختمانی، از جمله نرده‌ها، حفاظ‌ها و حصارها می‌پردازد.
فصل 6 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات حمل و نقل و جابجایی مصالح و تجهیزات در کارگاه‌های ساختمانی می‌پردازد.
فصل 7 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به الزامات ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی به تفکیک نوع کارگاه‌ها، از جمله کارگاه‌های ساختمانی مسکونی، کارگاه‌های ساختمانی صنعتی و کارگاه‌های ساختمانی اداری می‌پردازد.
مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یکی از مهمترین مباحث مقررات ملی ساختمان است که رعایت آن می‌تواند از بروز حوادث و خسارات جانی و مالی در کارگاه‌های ساختمانی جلوگیری کند.
فصل 1 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان
فصل 1 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به کلیات این مبحث می‌پردازد و تعاریفی از مفاهیم کلیدی مانند ایمنی، بهداشت کار، محیط زیست، وسایل و تجهیزات حفاظت فردی، وسایل و سازه‌های حفاظتی و حفاظت از محیط زیست ارائه می‌دهد.
ایمنی
ایمنی عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای پیشگیری از حوادث و بیماری‌های ناشی از کار انجام می‌شود. ایمنی در حین اجرای عملیات ساختمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا این صنعت یکی از پرخطرترین صنایع در جهان است. حوادث ساختمانی می‌تواند منجر به مرگ، مجروحیت و صدمات جدی به کارگران شود.
بهداشت کار
بهداشت کار عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای حفظ سلامت کارگران در محیط کار انجام می‌شود. بهداشت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا این صنعت می‌تواند کارگران را در معرض مواد شیمیایی، گرد و غبار و سایر عوامل خطرناک قرار دهد.
محیط زیست
محیط زیست عبارت است از مجموعه عوامل طبیعی و غیرطبیعی که در اطراف ما وجود دارند. حفاظت از محیط زیست از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا محیط زیست برای زندگی انسان ضروری است. عملیات ساختمانی می‌تواند تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد، مانند آلودگی هوا، آلودگی آب و تخریب زیستگاه‌ها.
وسایل و تجهیزات حفاظت فردی
وسایل و تجهیزات حفاظت فردی (PPE) عبارت است از تجهیزاتی که برای محافظت از کارگران در برابر حوادث و بیماری‌های ناشی از کار استفاده می‌شود. PPE می‌تواند شامل کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش ایمنی، عینک ایمنی و ماسک ایمنی باشد.
وسایل و سازه‌های حفاظتی
وسایل و سازه‌های حفاظتی عبارت است از تجهیزات و سازه‌هایی که برای محافظت از کارگران در برابر حوادث و بیماری‌های ناشی از کار استفاده می‌شود. وسایل و سازه‌های حفاظتی می‌تواند شامل حفاظ‌های سقوط، حفاظ‌های برق، حفاظ‌های آتش سوزی و حفاظ‌های مواد شیمیایی باشد.
حفاظت از محیط زیست
حفاظت از محیط زیست عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای پیشگیری از آلودگی محیط زیست انجام می‌شود. عملیات ساختمانی می‌تواند تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد، مانند آلودگی هوا، آلودگی آب و تخریب زیستگاه‌ها. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای کاهش تأثیرات منفی عملیات ساختمانی بر محیط زیست انجام دهند.
فصل 1 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یک سند مهم است که می‌تواند به کارفرمایان و کارگران در زمینه ایمنی و حفاظت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی کمک کند. رعایت مفاد این فصل برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است.
فصل 2 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان
فصل 2 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به ایمنی در حین اجرای عملیات ساختمانی می‌پردازد و الزاماتی را در زمینه‌های مختلف مانند ایمنی در برابر سقوط، ایمنی در برابر برق گرفتگی، ایمنی در برابر آتش سوزی، ایمنی در برابر مواد شیمیایی و ایمنی در برابر حوادث دیگر ارائه می‌دهد.
ایمنی در برابر سقوط
سقوط یکی از رایج‌ترین علل مرگ و میر در حوادث ساختمانی است. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای پیشگیری از سقوط انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از حفاظ‌های سقوط
- استفاده از کلاه ایمنی
- استفاده از کفش ایمنی
- استفاده از مهار
- آموزش کارگران در مورد نحوه استفاده ایمن از تجهیزات حفاظت فردی
ایمنی در برابر برق گرفتگی
برق گرفتگی یکی دیگر از علل مرگ و میر در حوادث ساختمانی است. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای پیشگیری از برق گرفتگی انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از تجهیزات برقی ایمن
- استفاده از عایق
- آموزش کارگران در مورد نحوه استفاده ایمن از تجهیزات برقی
ایمنی در برابر آتش سوزی
آتش سوزی یکی از خطرات رایج در عملیات ساختمانی است. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای پیشگیری از آتش سوزی انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از مواد ساختمانی مقاوم در برابر آتش
- استفاده از سیستم‌های اطفای حریق
- آموزش کارگران در مورد نحوه استفاده ایمن از سیستم‌های اطفای حریق
ایمنی در برابر مواد شیمیایی
مواد شیمیایی یکی دیگر از خطرات رایج در عملیات ساختمانی است. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای پیشگیری از حوادث ناشی از مواد شیمیایی انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از مواد شیمیایی ایمن
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی
- آموزش کارگران در مورد نحوه استفاده ایمن از مواد شیمیایی
ایمنی در برابر حوادث دیگر
علاوه بر خطرات ذکر شده در بالا، عملیات ساختمانی می‌تواند خطرات دیگری نیز داشته باشد، مانند ترافیک، سقوط اشیاء و برخورد با ماشین آلات. کارفرمایان و کارگران باید اقداماتی را برای پیشگیری از این خطرات نیز انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ایجاد محیط کار ایمن
- آموزش کارگران در مورد نحوه کار ایمن
- نظارت بر کارگران
فصل 2 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یک سند مهم است که می‌تواند به کارفرمایان و کارگران در زمینه ایمنی در حین اجرای عملیات ساختمانی کمک کند. رعایت مفاد این فصل برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است.
فصل 3 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان
فصل 3 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به بهداشت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی می‌پردازد و الزاماتی را در زمینه‌های مختلف مانند بهداشت محیط کار، بهداشت فردی و بهداشت روانی کارگران ارائه می‌دهد.
بهداشت محیط کار
بهداشت محیط کار عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای حفظ سلامت کارگران در محیط کار انجام می‌شود. بهداشت محیط کار در حین اجرای عملیات ساختمانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا این صنعت می‌تواند کارگران را در معرض مواد شیمیایی، گرد و غبار و سایر عوامل خطرناک قرار دهد. کارفرمایان باید اقداماتی را برای بهبود بهداشت محیط کار انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کنترل آلودگی هوا
- کنترل آلودگی آب
- کنترل گرد و غبار
- کنترل سروصدای زیاد
- کنترل دما و رطوبت
- کنترل نور
- کنترل ایمنی مواد شیمیایی
بهداشت فردی
بهداشت فردی عبارت است از مجموعه اقداماتی که کارگران برای حفظ سلامت خود انجام می‌دهند. بهداشت فردی در حین اجرای عملیات ساختمانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا کارگران می‌توانند در معرض مواد شیمیایی، گرد و غبار و سایر عوامل خطرناک قرار گیرند. کارگران باید اقداماتی را برای بهبود بهداشت فردی خود انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از لباس کار مناسب
- استفاده از کفش ایمنی
- استفاده از ماسک ایمنی
- استفاده از دستکش ایمنی
- استفاده از عینک ایمنی
- استحمام منظم
- استفاده از مواد بهداشتی مناسب
- خوردن غذای سالم
- خواب کافی
بهداشت روانی
بهداشت روانی عبارت است از مجموعه اقداماتی که کارگران برای حفظ سلامت روان خود انجام می‌دهند. بهداشت روانی در حین اجرای عملیات ساختمانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا این صنعت می‌تواند کارگران را تحت فشار زیادی قرار دهد. کارگران باید اقداماتی را برای بهبود بهداشت روانی خود انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مدیریت استرس
- ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی
- ورزش منظم
- ارتباط با دیگران
- دریافت کمک حرفه ای در صورت نیاز
فصل 3 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یک سند مهم است که می‌تواند به کارفرمایان و کارگران در زمینه بهداشت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی کمک کند. رعایت مفاد این فصل برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است.
فصل 4 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان
فصل 4 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به وسایل و تجهیزات حفاظت فردی در حین اجرای عملیات ساختمانی می‌پردازد و الزاماتی را در زمینه‌های مختلف مانند کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش ایمنی، عینک ایمنی و ماسک ایمنی ارائه می‌دهد.
کلاه ایمنی
کلاه ایمنی یک وسیله حفاظت فردی است که برای محافظت از سر در برابر سقوط اشیاء و برق گرفتگی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید کلاه ایمنی را برای تمام کارگرانی که در معرض خطرات مذکور قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از کلاه ایمنی به درستی استفاده کنند.
کفش ایمنی
کفش ایمنی یک وسیله حفاظت فردی است که برای محافظت از پاها در برابر سقوط اشیاء، برق گرفتگی و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید کفش ایمنی را برای تمام کارگرانی که در معرض خطرات مذکور قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از کفش ایمنی به درستی استفاده کنند.
دستکش ایمنی
دستکش ایمنی یک وسیله حفاظت فردی است که برای محافظت از دست‌ها در برابر سقوط اشیاء، برق گرفتگی و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید دستکش ایمنی را برای تمام کارگرانی که در معرض خطرات مذکور قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از دستکش ایمنی به درستی استفاده کنند.
عینک ایمنی
عینک ایمنی یک وسیله حفاظت فردی است که برای محافظت از چشم‌ها در برابر پرتاب اشیاء، گرد و غبار و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید عینک ایمنی را برای تمام کارگرانی که در معرض خطرات مذکور قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از عینک ایمنی به درستی استفاده کنند.
ماسک ایمنی
ماسک ایمنی یک وسیله حفاظت فردی است که برای محافظت از ریه‌ها در برابر گرد و غبار، دود و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید ماسک ایمنی را برای تمام کارگرانی که در معرض خطرات مذکور قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از ماسک ایمنی به درستی استفاده کنند.
فصل 4 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یک سند مهم است که می‌تواند به کارفرمایان و کارگران در زمینه وسایل و تجهیزات حفاظت فردی در حین اجرای عملیات ساختمانی کمک کند. رعایت مفاد این فصل برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است.
فصل 5 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان
فصل 5 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان به وسایل و سازه‌های حفاظتی در حین اجرای عملیات ساختمانی می‌پردازد و الزاماتی را در زمینه‌های مختلف مانند حفاظ‌های سقوط، حفاظ‌های برق، حفاظ‌های آتش سوزی و حفاظ‌های مواد شیمیایی ارائه می‌دهد.
حفاظ‌های سقوط
حفاظ‌های سقوط عبارت است از سازه‌هایی که برای جلوگیری از سقوط کارگران از ارتفاع استفاده می‌شود. کارفرمایان باید حفاظ‌های سقوط را در تمام مناطقی که کارگران در معرض خطر سقوط قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از حفاظ‌های سقوط به درستی استفاده کنند.
حفاظ‌های برق
حفاظ‌های برق عبارت است از سازه‌هایی که برای جلوگیری از برق گرفتگی کارگران استفاده می‌شود. کارفرمایان باید حفاظ‌های برق را در تمام مناطقی که کارگران در معرض خطر برق گرفتگی قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از حفاظ‌های برق به درستی استفاده کنند.
حفاظ‌های آتش سوزی
حفاظ‌های آتش سوزی عبارت است از سازه‌هایی که برای جلوگیری از گسترش آتش سوزی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید حفاظ‌های آتش سوزی را در تمام مناطقی که کارگران در معرض خطر آتش سوزی قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از حفاظ‌های آتش سوزی به درستی استفاده کنند.
حفاظ‌های مواد شیمیایی
حفاظ‌های مواد شیمیایی عبارت است از سازه‌هایی که برای جلوگیری از انتشار مواد شیمیایی استفاده می‌شود. کارفرمایان باید حفاظ‌های مواد شیمیایی را در تمام مناطقی که کارگران در معرض خطر مواد شیمیایی قرار دارند، فراهم کنند. کارگران نیز باید از حفاظ‌های مواد شیمیایی به درستی استفاده کنند.
فصل 5 مبحث 12 مقررات ملی ساختمان یک سند مهم است که می تواند به کارفرمایان و کارگران در زمینه وسایل و سازه های حفاظتی در حین اجرای عملیات ساختمانی کمک کند. رعایت مفاد این فصل برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است.
فصل 6 مقررات ملی ساختمان
فصل 6 مقررات ملی ساختمان به حفاظت از محیط زیست در حین اجرای عملیات ساختمانی می پردازد و الزاماتی را در زمینه های مختلف مانند جمع آوری و دفع زباله، استفاده از مواد بازیافتی و حفاظت از منابع طبیعی ارائه می دهد.
جمع آوری و دفع زباله
کارفرمایان باید زباله های ساختمانی را به روشی ایمن و سازگار با محیط زیست جمع آوری و دفع کنند. این شامل جداسازی زباله های قابل بازیافت از زباله های غیرقابل بازیافت و دفع صحیح هر دو نوع زباله است.
استفاده از مواد بازیافتی
کارفرمایان باید تا حد امکان از مواد بازیافتی در عملیات ساختمانی خود استفاده کنند. این می تواند به کاهش تأثیر عملیات ساختمانی بر محیط زیست کمک کند.
حفاظت از منابع طبیعی
کارفرمایان باید از منابع طبیعی در حین اجرای عملیات ساختمانی خود محافظت کنند. این شامل محافظت از آب، خاک و پوشش گیاهی است.
در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد الزامات فصل 6 آورده شده است:
- کارفرمایان باید یک برنامه مدیریت زباله برای پروژه خود داشته باشند. این برنامه باید شامل اقداماتی برای جمع آوری، دفع و بازیافت زباله های ساختمانی باشد.
- کارفرمایان باید زباله های ساختمانی را در محل های مشخص شده و ایمن جمع آوری کنند.
- کارفرمایان باید زباله های ساختمانی را به روشی ایمن و سازگار با محیط زیست دفع کنند. این شامل دفع زباله های قابل بازیافت در محل های بازیافت و دفع زباله های غیرقابل بازیافت در محل های دفن زباله است.
- کارفرمایان باید از منابع طبیعی در حین اجرای عملیات ساختمانی خود محافظت کنند. این شامل محافظت از آب، خاک و پوشش گیاهی است.
رعایت مفاد فصل 6 مقررات ملی ساختمان برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است. عدم رعایت این مقررات می تواند منجر به جریمه یا سایر مجازات ها شود.
فصل 7 مقررات ملی ساختمان
فصل 7 مقررات ملی ساختمان به آموزش و اطلاع رسانی در زمینه ایمنی و حفاظت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی می پردازد و الزاماتی را در زمینه های مختلف مانند آموزش کارگران، آموزش کارفرمایان و آموزش مسئولان کارگاه ارائه می دهد.
آموزش کارگران
کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد خطرات عملیات ساختمانی و روش های ایمن کار آموزش دهند. این آموزش باید به صورت منظم و مداوم ارائه شود.
در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد الزامات آموزش کارگران آورده شده است:
- کارفرمایان باید یک برنامه آموزشی برای کارگران خود داشته باشند. این برنامه باید شامل موضوعاتی مانند ایمنی در ارتفاع، ایمنی برق و ایمنی مواد شیمیایی باشد.
- کارفرمایان باید کارگران خود را به طور منظم و مداوم در مورد خطرات عملیات ساختمانی و روش های ایمن کار آموزش دهند.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت استفاده از تجهیزات حفاظت فردی آموزش دهند.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت گزارش حوادث و آسیب های شغلی آموزش دهند.
آموزش کارفرمایان
کارفرمایان باید در مورد الزامات ایمنی و حفاظت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی آموزش ببینند. این آموزش باید به صورت منظم و مداوم ارائه شود.
در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد الزامات آموزش کارفرمایان آورده شده است:
- کارفرمایان باید در مورد خطرات عملیات ساختمانی و روش های ایمن کار آموزش ببینند.
- کارفرمایان باید در مورد اهمیت آموزش کارگران خود در مورد ایمنی و حفاظت کار آموزش ببینند.
- کارفرمایان باید در مورد اهمیت ایجاد یک محیط کار ایمن آموزش ببینند.
- کارفرمایان باید در مورد اهمیت گزارش حوادث و آسیب های شغلی آموزش ببینند.
آموزش مسئولان کارگاه
مسئولان کارگاه باید در مورد الزامات ایمنی و حفاظت کار در حین اجرای عملیات ساختمانی آموزش ببینند. این آموزش باید به صورت منظم و مداوم ارائه شود.
در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد الزامات آموزش مسئولان کارگاه آورده شده است:
- مسئولان کارگاه باید در مورد خطرات عملیات ساختمانی و روش های ایمن کار آموزش ببینند.
- مسئولان کارگاه باید در مورد اهمیت آموزش کارگران خود در مورد ایمنی و حفاظت کار آموزش ببینند.
- مسئولان کارگاه باید در مورد اهمیت ایجاد یک محیط کار ایمن آموزش ببینند.
- مسئولان کارگاه باید در مورد اهمیت گزارش حوادث و آسیب های شغلی آموزش ببینند.
رعایت مفاد فصل 7 مقررات ملی ساختمان برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است. عدم رعایت این مقررات می تواند منجر به جریمه یا سایر مجازات ها شود.
فصل 8 مقررات ملی ساختمان
فصل 8 مقررات ملی ساختمان به نظارت بر اجرای عملیات ساختمانی در زمینه ایمنی و حفاظت کار می پردازد.
نظارت
کارفرمایان باید بر اجرای عملیات ساختمانی در زمینه ایمنی و حفاظت کار نظارت کنند. این نظارت باید به صورت منظم و مداوم انجام شود.
در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد الزامات نظارت آورده شده است:
- کارفرمایان باید یک برنامه نظارتی برای پروژه خود داشته باشند. این برنامه باید شامل اقداماتی برای نظارت بر ایمنی و حفاظت کار باشد.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت ایمنی و حفاظت کار آموزش دهند.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت گزارش حوادث و آسیب های شغلی آموزش دهند.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت استفاده از تجهیزات حفاظت فردی آموزش دهند.
- کارفرمایان باید کارگران خود را در مورد اهمیت کار ایمن در شرایط خطرناک آموزش دهند.
رعایت مفاد فصل 8 مقررات ملی ساختمان برای همه کارفرمایان و کارگران الزامی است. عدم رعایت این مقررات می تواند منجر به جریمه یا سایر مجازات ها شود.
مسئولیت و آگاهی در خصوص حفاظت از خود در برابر سقوط
یکی از مهمترین اصول ایمنی در کارگاه ساختمانی، دانش و آگاهی کارگر و کارفرما است. این اصل یکی از پرکاربردترین و پرتکرارترین استانداردها در صنعت ساختمان‌سازی است.
به عبارتی سقوط یکی از شایع‌ترین حوادث رخ داده در این صنعت است. در این خصوص کارفرما موظف است که ارزیابی بهتری از کارگاه ساختمانی به عمل آورد و برای حفاظت از کارگران، سیستم‌های حفاظت در مقابل سقوط را در ارتفاع 2 تا 3 متری از سطح زمین مستقر کند.
کارگران نیز به نوبه خود باید به تمامی انواع حوادث سقوط آشنایی داشته باشند. هرگز خود را در موقعیت‌هایی قرار ندهند که سیستم‌های حفاظت در مقابل سقوط در دسترس نیست یا نصب نشده است. کارگران قبل از شروع به استفاده از سیستم‌های حفاظت در مقابل سقوط خود باید آن‌ها را کاملاً بازرسی کنند و از کارکرد مناسب آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
الزامات و پیش‌نیازهای آموزشی در خصوص حفاظت در مقابل سقوط
بر اساس این اصل ایمنی در کارگاه ساختمان، کارگران باید دوره‌های آموزشی مناسبی را بگذرانند و قادر به تشخیص و شناسایی حوادث سقوط و همچنین بکارگیری رویه‌های لازم برای به حداقل رساندن حوادث و جلوگیری از سقوط باشند.
کارفرما نیز بر اساس این اصل و استاندارد موظف است که دوره‌های آموزشی مناسبی را برای تمامی کارکنانی که ممکن است در معرض خطر سقوط قرار بگیرند فراهم کند. بهتر این است که این دوره‌های آموزشی برای تمامی کارکنان در دسترس باشد، زیرا که در یک کارگاه ساختمانی تقریباً همه کارگران در معرض انواع مختلفی از خطرات سقوط هستند.
موضوعات و مقوله‌های آموزشی باید شامل ماهیت حوادث سقوط، نصب، بازرسی و نگهداری مناسب از سیستم محافظت در برابر سقوط، استفاده از سیستم‌های حفاظت در مقابل سقوط و نقش کارفرما در نظارت بر ایمنی و برنامه محافظت در برابر سقوط باشد.
الزامات کلی در استفاده از داربست‌ها
طبق آمار سازمان جهانی ایمنی و بهداشت شغلی، تقریباً ۶۵ درصد از کارگران ساختمانی با داربست‌ها سر و کار دارند. بر اساس این اصل ایمنی در کارگاه ساختمانی، کارگران باید در هنگام کار بر روی داربست یا قرار گرفتن در زیر آن کلاه ایمنی به سر داشته باشند و از پوتین‌های مناسب استفاده کنند.
برای جلوگیری از لغزش در روی داربست‌ها از طناب ایمنی استفاده کنند. کارگران باید از کار کردن بر روی داربست‌های پوشیده شده با مواد لغزنده از جمله برف، یخ و آب پرهیز کنند.
استفاده از نردبان و جعبه یا هر وسیله دیگری برای افزایش ارتفاع روی داربست‌ها کاملاً ممنوع است. کارگر موظف است که قبل از شروع کار، وسایل و تجهیزات ایمنی خود را باید کاملاً بررسی کنند.
کارفرماها ملزم هستند که تمامی داربست‌ها را به طور صحیح و دقیق طراحی و نصب کنند. قبل از شروع به کار کارگران، تمامی داربست‌ها به‌منظور اطمینان از ایمن بودن آن‌ها باید بازرسی شوند. داربست‌ها باید بر روی زمین‌های سخت و سفت و با فاصله حداقل 3 متری از خطوط برق مستقر شوند.
نردبان‌ها
استفاده از نردبان نامناسب یکی از دلایل عمده سقوط کارگران ساختمانی است که موجب آسیب‌های جسمی و گاهی نیز فوت فرد می‌شود. از دلایل عمده سقوط از روی نردبان باید به انتخاب نردبان نامناسب، عدم محکم کردن مناسب نردبان و تلاش برای حمل ابزارها و وسایل با دست در حین بالا رفتن از نردبان اشاره کرد.
کارگران در هنگام بالا و پایین رفتن از نردبان حتماً باید حداقل از سه نقطه یعنی دو پا و یک دست با نردبان در تماس باشند. نردبان مناسب باید درازای کافی برای ثابت شدن در یک زاویه مناسب و قرارگیری در ارتفاع مناسب از سطح کار یعنی 1 متر داشته باشد.
کارگران باید نردبان‌ها را در هر دو انتهای بالا و پایین به یک نقطه مطمئن محکم کنند. ابزار و وسایل نیز باید حتماً با استفاده از کمربند مخصوص حمل شود.
کارفرماها نیز موظف هستند که تمام این نردبان‌ها را هر روزه و قبل از استفاده با دقت بازرسی کنند. نردبان‌های معیوب باید علامت‌گذاری و از رده خارج شوند. آموزش‌های لازم در خصوص ایمنی نردبان و انتخاب نردبان مناسب برای کار به کارگران داده شود.
محافظت از صورت و چشم
سازمان ایمنی و بهداشت شغلی کارگران را ملزم به استفاده از پوشش‌های حفاظتی صورت و چشم در مقابل ذرات معلق، فلزات ذوب شده، مواد شیمیایی، مواد اسیدی و سوزش‌آور، گازها و بخارات شیمیایی کرده است
بر اساس این اصل ایمنی در کارگاه ساختمانی، کارگران باید اطمینان حاصل کنند که این پوشش‌های حفاظتی دست و پا گیر نیستند و کاملاً متناسب و اندازه صورت آن‌ها است. کارگران باید قبل از شروع به کار این پوشش‌ها را کاملاً بازرسی کنند و از سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
کارفرماها نیز موظف هستند که پوشش‌های حفاظتی صورت و چشم را به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهند. این پوشش‌ها باید از استانداردهای ANSI Z87.1-1989 و ANSI Z87.1-2003 پیروی کنند. کارفرما باید بر اساس ارزیابی‌هایی که در خصوص خطرات و حوادث پیش‌بینی شده انجام داده است، حفاظت از صورت و چشم‌ها را به کارگران تذکر دهد.
حفاظت از سر
استفاده از کلاه ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی بسیار معمول و رایج است. کارگران باید در تمام طول زمان حضور در کارگاه ساختمانی از این پوشش حفاظتی استفاده کنند. کارگران باید سالم بودن کلاه ایمنی خود را قبل از شروع به کار بازرسی کنند و مطمئن باشند که از نظر اندازه نیز متناسب است.
کارفرما بر اساس این اصل ایمنی در ساختمان‌سازی موظف است که بر طبق استانداردهای موجود، کلاه ایمنی مناسب را به طور رایگان برای کارگران فراهم کند. کلاه‌های ایمنی باید در شرایط و وضعیت خوبی نگهداری و کلاه‌های معیوب نیز سریعاً از رده خارج شوند.
حفاظت در مقابل مواد شیمیایی و سمی
این استاندارد ایمنی در کارگاه ساختمانی یک استاندارد صنعتی کلی است. بر اساس این اصل کارگران باید با مواد شیمیایی خطرناکی که با آن سر و کار دارند آشنایی مناسب و کافی داشته باشند. از طرفی نیز کارفرما نیز موظف است که تجهیزات و امکانات حفاظتی مناسب را در اختیار کارگران قرار دهد. تمامی مواد شیمیایی خطرناک باید با علامت خاص خود مشخص شوند.